راه های افزایش هوش هیجانی کارکنان در محل کار

اگرچه برای موفقیت در کار باید مهارت های علمی و تخصصی مان را بالا ببریم، اما داشتن دانش فنی برای موفقیت در محیط کاری کافی نیست. هوش هیجانی کارکنان (EQ) یکی از موارد مهمی است که برای سازمان ها اولویت بالایی دارد.
هوش هیجانی کارکنان ارتباط موثر بین کارمندان را ارتقا می دهد. همچنین EQ کارمندان، رضایت مشتری از کسب و کار را نیز بهبود می دهد. در این مطلب توضیح می دهیم که هوش هیجانی دقیقا چیست و چرا برای مدیران اهمیت بالایی دارد؟ همچنین راهکارهایی برای ارتقای هوش هیجانی کارکنان ارائه می دهیم.

هوش هیجانی چیست؟

هوش هیجانی به مجموعه ای از مهارت ها و قابلیت های شخصیتی اشاره دارد که به فهمیدن و مدیریت هوشمندانه احساسات می پردازد.

هوش هیجانی شامل چهار عنصر اصلی است:

1. درک احساسات خودمان: فرد با هوش هیجانی بالا می تواند به درستی احساسات خود را شناسایی کند و بفهمد که چگونه این احساسات بر روی رفتار و تصمیم گیری هایش تأثیر می گذارند.
2. مدیریت احساسات شخصی: افراد با هوش هیجانی بالا، قادرند احساسات منفی خود را کنترل کنند، استرسشان را مدیریت کنند و در مواجهه با فشارها و مشکلات، راهکارهای سازنده بیابند.
3. درک احساسات دیگران: این قابلیت به فرد کمک می کند تا احساسات دیگران را بفهمد، با دیگران بهتر ارتباط برقرار کند، تعاملات مؤثرتری داشته باشد و نیازهای عاطفی دیگران را تشخیص دهد.
4. مدیریت ارتباطات با دیگران: این عنصر به مهارت های ارتباطی و همکاری با دیگران اشاره دارد. فرد با هوش هیجانی بالا توانایی هایی مانند گوش دادن فعال، قابلیت همکاری، حل تعارضات و ایجاد روابط مثبت را دارد.

هوش هیجانی (EQ) یک مهارت مهم در موفقیت فردی و حرفه ای شناخته می شود. افرادی که به دنبال ارتقای هوش هیجانی شان هستند، معمولاً در مدیریت استرس، برقرار روابط با دیگران، رهبری موثر و تصمیم گیری های هوشمندانه بهتر عمل می کنند. همچنین، هوش هیجانی توانایی سازگاری با تغییرات را نیز تقویت می کند.
با تمرین و توسعه هوش هیجانی، افراد می توانند روابط بهتری ایجاد کنند، تعاملات بهتری را تجربه کرده و به طور کلی در زندگی شخصی و حرفه ای خود مؤثرتر عمل کنند.

چرا هوش هیجانی کارکنان مهم است؟

تقویت هوش هیجانی در محیط کار اهمیت زیادی دارد؛ زیرا احساسات و عواطف ما به طور مستقیم بر روی رفتار، ارتباطات و عملکردمان در محیط کار تأثیر می گذارند. در این قسمت به بررسی دلایل اهمیت تقویت هوش هیجانی در محیط کار می پردازیم:

مدیریت استرس و احساسات:

محیط کار معمولاً شامل فشارها، مواجهه با تغییرات و تنش های روزمره است. هوش هیجانی بالا به افراد کمک می کند تا استرس را بهتر مدیریت کنند و با فشارهای کاری بهتر کنار بیایند. کارکنان با هوش هیجانی بالا می توانند احساسات منفی را تشخیص دهند و راهکارهای سازنده برای مقابله با آنها پیدا کنند.
کارمندان با هوش هیجانی بالا، توانایی خودمدیریتی خوبی دارند. آنها می توانند در شرایط بحرانی احساساتشان را کنترل کنند و با همکار یا مشتری ناراضی به آرامی برخورد کنند.

ارتباطات مؤثر:

هماهنگی و همکاری با دیگران اساس محیط کار موفق است. افراد با هوش هیجانی بالا، می توانند احساسات دیگران را درک کرده و ارتباطات مؤثرتر و همدلانه تری برقرار کنند. این مهارت به بهبود ارتباطات تیمی و حل تعارضات در محیط کار کمک می کند.
افراد با هوش هیجانی بالا معمولاً مهارت های اجتماعی قوی ای دارند که به آن ها در ایجاد فضای کاری مثبت و پشتیبانی از همکارانشان کمک می کند.

رهبری موثر:

رهبرانی که EQ بالایی دارند، می توانند افراد را بهتر درک کنند و به نیازهای عاطفی آنها پاسخ دهند. آنها می توانند احساسات و تمایلات اعضای تیم را به خوبی تشخیص داده و در انگیزه و حس همکاری آنها تأثیر بگذارند. رهبرانی با هوش هیجانی بالا معمولاً توانایی مدیریت تغییرات، نهادینه کردن فرهنگ سازمانی مثبت و ایجاد ارتباطات مثبت را دارند.

هوش هیجانی کارکنان و تصمیم گیری هوشمندانه:

هوش هیجانی بالا بر تصمیم گیری های هوشمندانه تاثیرگذار است. افراد با هوش هیجانی بالا قادرند احساسات خود را از تصمیم گیری هایشان جدا کنند و با توجه به اطلاعات منطقی تصمیم بگیرند. آنها می توانند با مدیریت احساسات، تصمیمات بهتری در موقعیت های پیچیده بگیرند.

رشد حرفه ای:

هوش هیجانی به افراد در رشد شخصی و حرفه ای کمک می کند. با توسعه هوش هیجانی، افراد می توانند بهتر درک کنند که چه چیزهایی آنها را موفق می کند و چگونه می توانند به اهدافشان برسند. EQ بالا به افراد کمک می کند تا در مواجهه با موانع و شکست ها انگیزه شان را حفظ کنند و عملکرد حرفه ای داشته باشند.

رضایت شغلی:

هوش هیجانی تأثیر مستقیمی بر رضایت شغلی دارد. افراد با هوش هیجانی بالا درک می کنند که چه انتظاراتی از محل کارشان دارند و چه عواملی باعث رضایت شغلی شان می شود. از طرفی می دانند که برای رسیدن به شغل دلخواه نیاز به چه مهارت هایی دارند.

روحیه همکاری و همراهی:

افراد با هوش هیجانی بالا توانایی بالایی در همکاری و همراهی با دیگران دارند. آن ها به خوبی می توانند در گروه ها کار کنند و با همکاران خود هماهنگی داشته باشند. این ویژگی به آن ها کمک می کند تا به عنوان عضوی موثر در تیم های کاری عمل کنند و تعاملات مؤثری را با دیگران برقرار کنند.

افزایش حس مسئولیت پذیری:

هر نیروی کاری ممکن است در مسیر پروژه دچار مشکل شود یا خطای کاری داشته باشد. حتی گاهی ممکن است تیم ها با شکست مواجه شوند. کارکنانی با هوش هیجانی پایین در این شرایط نه تنها مسئولیت مشکل را نمی پذیرند بلکه حالت دفاعی گرفته و دیگری را مقصر می دانند.
عدم مسئولیت پذیری باعث می شود که نتوانید موقعیت را تجزیه و تحلیل کنید و در نتیجه در رفع مشکل ناتوان می شوید. از طرفی کارکنان با هوش هیجانی بالا مسئولیت اشتباهات خود را می پذیرند و به دنبال روشی برای حل مشکلات هستند.

بهبود خدمات مشتری:

سازمانی که محصول یا خدماتی ارائه می دهد، گاهی با مشتری ناراضی مواجه می شود. حتی ممکن است به عنوان مدیر یا کارمند مجموعه، با مشتریان سمی مواجه شوید. برخورد با مشتری عصبانی به قدر کافی سخت است؛ حالا تصور کنید که شما هم به عنوان کارمند، نتوانید احساساتتان را کنترل کنید؛ قطعا نتیجه صحبت موفقیت آمیز نخواهد بود.
کارمندانی با هوش هیجانی بالا می توانند حالات روحی دیگران را درک کنند و اولویت شان حل مشکل و ایجاد آرامش است. شناسایی نیروی مستعد و استخدام نیرویی با EQ بالا می تواند باعث افزایش رضایت مشتریان شما شده و نارضایتی مشتری را رفع کند.

نشانه هوش هیجانی بالا در کارکنان

کارمندی که هوش هیجانی بالایی دارد معمولا چنین رفتارهایی از خود نشان می دهد:

• بدون ترس از نظر مخالف دیگر همکاران، نظرش را محترمانه بیان می کند.
• نسبت به شرایط جدید شرکت یا پروژه انعطاف پذیر است.
• در جلسات سازمان حضور فعال دارد.
• در مقابل رفتارهای چالش برانگیز، بازخورد سازنده ای دارد.
• نسبت به همکارانش شناخت دارد و برای کاهش استرس محیط کار تلاش می کند.
• در دوره هایی که تحت فشار است آرامش و بهره وری اش را حفظ می کند.
• تعارضات بین همکارانش را رفع می کند.
• آرامش و اعتمادبنفس بالایی دارد.
• شوخ طبع و متواضع است.
• مسئولیت پذیر و وظیفه شناس است.
• با انگیزه درونی کار می کند و لزوما به دنبال به دست آوردن تایید و تشویق دیگران نیست.
• در جلب اعتماد دیگران موفق است و معمولا مورد احترام اطرافیان قرار می گیرد.

نشانه هوش هیجانی پایین در کارکنان

کارمندی که هوش هیجانی پایینی دارد معمولا چنین رفتارهایی از خود نشان می دهد:

• احساسات منفی اش را بروز می دهد.
• عقیده دارد که دیگران بیش از حد حساسند.
• به حرف همکارانش به خوبی گوش نمی دهد.
• دیگران را سرزنش می کند.
• در حفظ دوستی و رابطه خوب با همکارانش مشکل دارد.
• از گوش دادن به نظرات همکارانش امتناع می کند.

استخدام کارکنان با هوش هیجانی بالا چه نفعی برای سازمان ها دارد؟

هوش هیجانی یک مهارت بسیار مهم در انجام مصاحبه های شغلی است؛ مدیران باید بتوانند گزینه های مطلوب با هوش هیجانی بالا را از میان متقاضیان شناسایی و استخدام کنند.
استخدام نیروی جدید با هوش هیجانی بالا مزایای زیادی برای کسب و کار دارد. افرادی با هوش هیجانی بالا معمولا به دنبال کسب دانش و تجربه بیشتر هستند. از طرفی این افراد حس مسئولیت پذیری بالایی نیز دارند. کارکنان با هوش هیجانی رشد یافته، به همکارانشان احترام می گذارند و نظرات سازنده ای در جلسات کاری ارائه می کنند. این افراد معمولا با همکارانشان به مشکل نمی خورند و هنگام به وجود آمدن سوءتفاهم، به خوبی اوضاع را مدیریت می کنند.

هر چقدر مدیران کارمندانی با هوش هیجانی بالا را استخدام کنند، پیشرفت کاری سازمان بیشتر شده و رضایت مشتریان نیز بالاتر می رود. از طرفی استخدام کارمندانی با EQ بالا، بر رفتار کارمندان فعلی نیز تاثیر می گذارد. با این کار سایر کارمندان یاد می گیرند که احساسات خود را درک کرده و مدیریت کنند و به روحیات دیگران نیز اهمیت بدهند.

چگونه EQ را در محیط کار تقویت کنیم؟

هوش هیجانی یک مهارت است که نیاز به تمرین و توسعه دارد. ایجاد عادت های مثبت و تمرین روزمره، به شما کمک می کند تا بهبود قابل توجهی در هوش هیجانی خود داشته باشید و در محیط کار و زندگی موفقیت های بیشتری را تجربه کنید.

برای تقویت هوش هیجانی در محیط کار، می توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:

افزایش آگاهی کارکنان درباره هوش هیجانی:

ابتدا باید با مفاهیم و عناصر هوش هیجانی آشنا شوید. مطالعه درباره هوش هیجانی و اطلاع از مهارت ها و استراتژی های آن می تواند به شما کمک کند تا درک بهتری از خود و دیگران پیدا کنید.

تشخیص و مدیریت احساسات:

افراد با هوش هیجانی بالا توانایی مدیریت احساسات خود را دارند. آن ها می توانند احساسات منفی خود را کنترل کنند و به درستی با احساسات دیگران در محیط کار برخورد کنند. این ویژگی به آن ها کمک می کند تا در مواجهه با موقعیت های تنش زا یا مشکلات بین فردی، روابط مثبت را حفظ نمایند.
تمرین های روزمره مثل نوشتن یک ژورنال احساسات، تمرکز بر تنفس و مدیتیشن و تمرین های آگاهی بیشتر از خود، می توانند در تقویت این مهارت به شما کمک کنند.

توسعه قدرت ارتباطی:

تقویت همدلی و توانایی برقراری ارتباط مؤثر با دیگران نقش مهمی در هوش هیجانی دارد. تلاش کنید به فعالیت هایی مانند بهبود مهارت های گفت وگو، گوش کردن فعال و بهبود توانایی درک احساسات دیگران بپردازید.

افزایش استقامت روحی:

توانایی مدیریت استرس و افزایش استقامت روحی در محیط کار نقش مهمی در ارتقای هوش هیجانی ایفا می کند. فعالیت هایی مثل ورزش، تمرینات تنفس عمیق، تغذیه سالم و استفاده از روش های مدیریت استرس مثل مدیتیشن و یوگا می توانند به شما در این زمینه کمک کنند.

عوامل استرس زا در محیط کار را شناسایی کنید. اگر بدانید چه عواملی باعث استرس تان می شوند، کنترل بیشتری روی خودتان خواهید داشت. مثلا اگر همکارتان مدام با شما صحبت می کند و این کار او باعث عقب افتادن کارهایتان می شود، این موضوع را محترمانه با او مطرح کنید.

توانمندسازی خود:

برنامه ریزی منظم برای توسعه و بهبود مهارت های شخصی و حرفه ای، می تواند به شما در تقویت هوش هیجانی کمک کند. آموزش ها، کارگاه ها، خواندن کتاب ها و مطالعه موارد مرتبط با هوش هیجانی، می توانند به شما نکات و راهکارهای مفیدی ارائه دهند.

ایجاد فضای کاری مثبت:

توجه به فضای کاری و فرهنگ سازمانی مثبت می تواند هوش هیجانی کارکنان را تقویت کند. ایجاد یک محیط کاری امن و حامی، تشویق به همکاری، تعامل مثبت و ارزیابی عملکرد به صورت سازنده و انعطاف پذیر، می تواند روحیه و همکاری را افزایش دهد و در نتیجه هوش هیجانی را تقویت کند.

توجه به تعادل کار-زندگی:

حفظ تعادل بین کار و زندگی شخصی در تقویت هوش هیجانی حائز اهمیت است. تمرکز بر زمان بندی مناسب، استراحت کافی، پشتیبانی از تعاملات خانوادگی و فعالیت های خارج از محیط کار می تواند به شما کمک کند تا استرس را کاهش داده و کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشید.