امروزه کسب و کارها برای مدیریت بهتر و افزایش بهره وری، از سیستم های فناوری استفاده می کنند. سیستم های MRP و ERP جهت توسعه عملکرد سازمانی به کار گرفته می شوند. در این مطلب قبل از مقایسه MRP با ERP، در رابطه با کاربرد MRP (برنامه ریزی منابع تولید) و ERP (مدیریت منابع سازمان) توضیح می دهیم. همچنین سیستم های ERP و MRP را با هم مقایسه می کنیم و توضیح می دهیم که بهترین انتخاب برای کسب و کار کدام مورد است.
MRP چیست؟
MRP مخفف Materials Requirement Planning به معنای “برنامه ریزی نیازهای تولید” یا “برنامه ریزی مواد اولیه” می باشد. از سیستم MRP برای برنامه ریزی و کنترل مواد مورد نیاز برای تولید کالاها استفاده می شود. هدف اصلی این سیستم، بهینه سازی موجودی مواد است.
سیستم MRP بر اساس اطلاعاتی از جمله نیاز تولید، موجودی مواد، زمان تأمین مواد، زمان تولید، زمان تحویل کالاها و دستورالعمل های تولید، برنامه ریزی تولید را انجام می دهد. این سیستم با استفاده از الگوریتم های پیچیده، زمان تأمین مواد را پیش بینی می کند و در نتیجه زمان تولید و تحویل کالاها را مشخص می نماید . در MRP بر اساس داده های تاریخی و تقاضای کالاها، نیازمندی های مواد پیش بینی می شود.
با استفاده از MRP شرکت ها می توانند به طور دقیق نیازهای مواد را تشخیص بدهند، موجودی مواد را مشخص کنند، زمان تحویل کالاها را بهبود بدهند و همچنین هزینه های لازم برای مواد و تولید را کاهش دهند.
ERP چیست؟
ERP مخفف Enterprise Resource Planning به معنای “برنامه ریزی منابع سازمانی” است. سیستم ERP به شرکت ها و سازمان ها کمک می کند تا فرایندها و فعالیت های مختلف را مدیریت کنند و اطلاعات (داده ها) مربوط به منابع مختلف را به صورت متمرکز و یکپارچه جمع آوری نمایند.
سیستم ERP از یک سری برنامه و ویژگی ها که در سازمان مورد استفاده قرار می گیرند تشکیل شده است. این سیستم اطلاعات مربوط به بخش های مختلف سازمان از جمله تولید، تأمین، مالی، منابع انسانی، فروش و بازاریابی، مدیریت مشتریان و… را جمع آوری کرده و این اطلاعات را مدیریت می نماید. به عبارتی تمام اطلاعات به صورت یکپارچه و متمرکز در پایگاه داده ERP ذخیره می شوند و کاربران سازمان، امکان دسترسی به این اطلاعات را دارند.
سیستم ERP به سازمان ها این امکان را می دهد تا فرآیندهای کاری شان را بهینه سازی کنند، زمان انجام فرآیندها را کاهش بدهند، هماهنگی بین بخش ها را بیشتر کنند، اشتباهات انسانی را کاهش دهند، بهره وری منابع مالی و انسانی را بهتر کرده و تصمیم گیری های استراتژیک را ساده تر نمایند.
مقایسه سیستم ERP با MRP
ERP (برنامه ریزی منابع سازمانی) و MRP (برنامه ریزی نیازهای تولید) دو سیستم مدیریت مختلف هستند که در سازمان ها استفاده می شوند. در ادامه به مقایسه سیستم ERP با MRP می پردازیم.
گستردگی دو سیستم نسبت به یکدیگر
MRP به طور عمده برای برنامه ریزی تولید و مدیریت مواد استفاده می شود. این سیستم به شرکت ها کمک می کند تا نیازهای خود را پیش بینی کنند. از طرفی، ERP یک سیستم گسترده تر است که تمامی جنبه های سازمانی از جمله منابع مالی، منابع انسانی، تأمین، تولید، فروش و بازاریابی و… را شامل می شود. در واقع ERP چارچوبی است که تمام بخش ها و فعالیت های سازمان را به صورت یکپارچه مدیریت می کند.
دامنه عملکرد
MRP بر روی برنامه ریزی تولید و کنترل مواد تمرکز دارد. این سیستم از طریق پیش بینی نیازهای مواد و موجودی مواد، زمان تأمین مواد، زمان تولید و زمان تحویل کالاها را مدیریت می کند. از طرفی، ERP به صورت یکپارچه و متمرکز بر تمامی بخش ها و فعالیت های سازمان تأثیر می گذارد. این سیستم ارتباطات بین بخش ها را ارتقا می دهد و فرآیندهای مالی، مدیریت منابع انسانی، تأمین و… را در بر می گیرد.
به طور کلی، MRP یک قسمت از سیستم ERP است که بر روی برنامه ریزی تولید و مدیریت مواد متمرکز است، در حالی که ERP یک چارچوب گسترده تر است که تمامی جنبه های سازمان ها را شامل می شود و به صورت یکپارچه تمامی بخش ها و فعالیت های سازمان را مدیریت می کند.
یک سیستم ERP طیف گسترده ای از راه حل ها را برای حسابداری، تولید، توزیع، مجوز بازگشت کالا (RMA)، مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) و منابع انسانی ارائه می دهد. در صورتی که سیستم MRP تنها بر فرآیندهای تولید متمرکز است. برای انتخاب بهترین سیستم باید بررسی کنید که سازمان شما دقیقا به چه ابزاری نیاز دارد و چه میزان بودجه در نظر دارید.
سطح جزئیات
سیستم MRP جزئیات زیادی را در خود نگه داری می کند. این سیستم بر اساس نیازهای تولیدی و موجودی مواد، زمان تأمین و زمان تولید مواد را برنامه ریزی می کند. در حالی که ERP در سطح استراتژیک تر عمل می کند و اطلاعات برای تصمیم گیری های استراتژیک و مدیران ارشد سازمان را فراهم می کند.
پیچیدگی
MRPیک سیستم ساده است که با استفاده از داده های ثابت و قطعی کار می کند، اما ERP یک سیستم پیچیده است که با داده های پویا و نامعین کار سروکار دارد.
هزینه
می توانیم بگوییم که MRP در مقایسه با ERP هزینه کمتری دارد و سیستم ارزان تری محسوب می شود.
کاربران
کاربران MRP در بخش تولید محدود هستند، اما کاربران ERP در بخش های مختلف سازمان فعالیت دارند.
در این قسمت سیستم ERP را با سیستم MRP مقایسه کردیم. اما سیستم های ERP و MRP به عنوان ابزارهای مدیریت کسب و کار شباهت هایی هم با یکدیگر دارند.
- این سیستم ها نوعی مدیریت پایگاه داده را مدیریت می کنند و به عنوان مجموعه ابزار درون سازمانی استفاده می شوند.
- این سیستم ها به کسب و کارها کمک می کنند تا فرایندها را بهبود داده و سود بیشتری برای سازمان به ارمغان بیاورند.
- امروزه استفاده از این ابزارها در بیشتر سازمان ها و صنایع کاربرد دارد. انتخاب این ابزارها به نیازها و الزامات کسب و کار بستگی دارد.
- هر دو سیستم ERP و MRP می توانند با سایر نرم افزارهای مورد نیاز برای کسب و کار ترکیب شوند.
- این ابزارها می توانند سفارشی شوند تا برای کاربردهای خاص قابلیت استفاده داشته باشند.
سازمان ما به کدام سیستم نیاز دارد؟
در عصر دیجیتال کنونی، داده ها عنصری کلیدی برای بقای خرده فروشان در عرصه کسب و کار به شمار می روند. بنابراین تصمیم گیری در مورد پیاده سازی MRP یا ERP برای اطمینان از اینکه در مسیر درست قرار دارید، ضروری است.
استفاده از MRP یا ERP بستگی به نیازها و شرایط خاص سازمان شما دارد. هر دو سیستم ویژگی ها و مزایای خاص خود را دارند. اگر سازمانی با ویژگی های زیر را دارید استفاده از MRP را به شما توصیه می کنیم:
- اگر فعالیت اصلی سازمان شما تولید کالا است و نیاز به برنامه ریزی دقیق تولید و کنترل مواد دارید، استفاده از MRP مناسب تر است. MRP به شما کمک می کند نیازهای مواد را پیش بینی کنید، موجودی مواد را مدیریت کنید و زمان تأمین و تولید را برنامه ریزی کنید.
- اگر سازمان شما اندازه کوچکتری دارد و تنها نیاز به برنامه ریزی تولید و مدیریت مواد دارید، استفاده از MRP کفایت می کند و نیازی به پیاده سازی یک سیستم ERP گسترده ندارید. در سازمان های کوچکتر، MRP به تنهایی می تواند نیازهای تولیدی شما را برآورده کند.
- اگر تمرکز اصلی سازمانتان بر روی تولید است و نیاز به یک سیستم مدیریت منابع گسترده ندارید، داشتن سیستم MRP برایتان کافی است.
اگر سازمانی با ویژگی های زیر را دارید استفاده از ERP را به شما توصیه می کنیم:
- اگر سازمان شما بزرگ است و بخش های مختلفی مانند تولید، تأمین، مالی، منابع انسانی، فروش، بازاریابی و… دارید، استفاده از یک سیستم ERP کارآمدتر است. ERP امکان هماهنگی بین بخش ها را فراهم می کند، اطلاعات را به صورت یکپارچه در دسترس تمامی کاربران قرار می دهد و به بهبود کارایی و بهره وری کلی سازمان کمک می کند.
- اگر در سازمانتان نیاز به تحلیل داده های بزرگ و گزارش دهی تجمعی دارید استفاده از ERP برای شما ضروری است. سیستم ERP می تواند داده های مربوط به تمامی بخش ها را جمع آوری و تحلیل کند و گزارش های کاربردی و استراتژیک ارائه دهد.
- اگر سازمان شما بزرگ است و نیاز به یک سیستم یکپارچه برای مدیریت تمامی جنبه های سازمان دارید، ERP مناسب سازمان شماست.
- اگر به دنبال پشتیبانی گسترده برای کل زنجیره تامین خود هستید، سیستم ERP بهترین انتخاب است.
اگر به یک سیستم همه جانبه و هوشمند برای مدیریت فرآیندهای موجودی، تولید و سایر بخش های تجارت نیاز دارید، می توانید از هر دو سیستم MRP و ERP به صورت همزمان استفاده کنید.
آیا MRP و ERP قابلیت ادغام با یکدیگر را دارند؟
سیستم های MRP و ERP قابلیت ادغام با یکدیگر را دارند و در اغلب مواقع در کنار یکدیگر استفاده می شوند.
ERP یک سیستم جامع است که مجموعه ای از برنامه ها و ویژگی ها را در بر می گیرد. برنامه های ERP تمامی جنبه های سازمان را مدیریت می کنند؛ این برنامه ها شامل تولید، تأمین، مالی، منابع انسانی، فروش و بازاریابی، مدیریت مشتریان و… است. در این چارچوب MRP به عنوان یکی از بخش های سیستم ERP استفاده می شود که در زمینه برنامه ریزی تولید و مدیریت مواد کاربرد دارد. در واقع MRP به عنوان یک ماژول درونی عمل می کند که وظیفه برنامه ریزی تولید و مدیریت مواد را بر عهده دارد.
اطلاعاتی که در سیستم ERP تولید و جمع آوری می شوند، می توانند به عنوان ورودی برای ماژول MRP استفاده شوند. به طور کلی ادغام ERP و MRP به کسب و کارها کمک می کند تا فعالیت های تولیدی و مدیریتی خود را بهبود داده و به صورت یکپارچه و کارآمدتر عمل کنند.
